Aktualności - Instytut Technologiczno-Przyrodniczy - Państwowy Instytut Badawczy

Dyrektor Instytutu - prof. Wiesław Dembek wziął udział w inauguracyjnym posiedzeniu Krajowej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko, które odbyło się 24 czerwca 2025 r. w siedzibie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Krajowa Komisja jest organem opiniodawczo-doradczym Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w zakresie ocen oddziaływania na środowisko. Podczas posiedzenia  Pan min. Piotr Otawski - Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska dokonał oficjalnego powołania nowych członków Komisji. Prof. Dembek należy do grona członków powołanych do KKOOŚ jeszcze w poprzedniej kadencji.

W tym dniu Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Państwowy Instytut Badawczy zawarł z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umowę obejmującą grupę operacji rekompensaty wodnośrodowiskowych w ramach działania Akwakultura środowiskowa, w zakresie Priorytetu 2. Wspieranie zrównoważonej działalności w zakresie akwakultury oraz przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, przyczyniając się w ten sposób do bezpieczeństwa żywnościowego Unii objętego programem Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021-2027

Tytuł Operacji: Realizacja działań wodno-środowiskowych w zakresie pakietu podstawowego oraz produkcji cennych gatunków ryb na terenie rezerwatu „Stawy Raszyńskie”

Okres realizacji operacji: lata 01.01.2024 – 31.12.2028

Budżet: 668 052,55 w tym kwota 467 636,78 zł stanowi dofinansowanie pochodzące ze środków Unii Europejskiej w ramach EFMRA

Celem projektu jest wspieranie i promowanie akwakultury zrównoważonej środowiskowo i świadczącej usługi środowiskowe. Projekt ma na celu realizację wymagań wykraczających poza podstawowe zasady dobrej praktyki rybackiej. Projekt realizowany będzie na terenie rezerwatu "Stawy Raszyńskie", położonego w Gminie Raszyn, powiat pruszkowski, województwo mazowieckie. Obiekt jest gospodarstwem typu karpiowego, w którym prowadzony jest wychów narybku, kroczka karpi i karpi handlowych oraz gatunków dodatkowych (szczupaków, sandaczy, sumów, okoni, linów, karasi, tołpyg, amurów, jazi, płoci, jesiotrów, węgorzy, miętusów). W ramach projektu prowadzone będą działania wspomagające zachowanie tradycyjnego i pozaśrodowiskowego charakteru produkcji karpia na terenie "Stawów Raszyńskich". Działania te będą polegały na ograniczaniu intensyfikacji chowu ryb tak, aby roczny całkowity przyrost masy ryb nie przekraczał 1500 kg/ha powierzchni ogroblowanej obiektu chowu lub hodowli ryb, co najmniej dwukrotnie w ciągu sezonu, w terminie do dnia 15 września wykaszaniu nie mniej niż połowy długości koron grobli na szerokość nie mniejszą niż 1 metr. Ponadto, oprócz karpi, prowadzony będzie wychów gatunków dodatkowych (ryb drapieżnych, roślinożernych, reofilnych, tradycyjnych karpiowatych) w polikulturze z karpiami. Udział produkcji ryb dodatkowych wynosił będzie co najmniej 3,75% masy rocznej produkcji karpi w każdym stawie z obsadą polikulturową. Gęstość obsady ryb dobierana będzie tak, aby udział pokarmu naturalnego w ogólnym przyroście biomasy nie był mniejszy niż 30-40%, w celu zapewnienia tradycyjnego i pozaśrodowiskowego charakteru produkcji, sprzyjającego ochronie i wspieraniu różnorodności biologicznej flory i fauny występującej w stawach. Projekt przyniesie korzyści społeczeństwu przyczyniając się do dobrego stanu środowiska, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia i bezpieczeństwa publicznego.

W Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym - Państwowym Instytucie Badawczym odbyła się Jubileuszowa XXX Międzynarodowa Konferencja Naukowa pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesława Siekierskiego,  pt. „Problemy zrównoważonego rolnictwa, ochrona obszarów wiejskich, zasobów wodnych i środowiska”.

W ramach programu Konferencji przedstawiono następujące zagadnienia:

W dniu 16 września 2024 r. odbyły się wykłady plenarne dotyczące tematu zrządzania wodą na obszarach wiejskich i jej ochrony. Następnie uczestnicy Konferencji uczestniczyli w warsztatach terenowych w ramach działania AKIS:

W drugim dniu konferencji, 17 września 2024 r., wystąpienia zostały podzielone na sekcje tematyczne: Zrównoważone rolnictwo oraz Energetyka i OZE na obszarach wiejskich. Tego dnia została również poprowadzona sesja posterowa obejmująca tematy produkcji rolnej, OZE i wody.

Ostatniego dnia Konferencji – 18 września 2024 r., kontynuowano sekcję Zrównoważona produkcja rolna.

Z okazji 30. Jubileuszu Międzynarodowej Konferencji Naukowej wygłoszono wykład, który podsumował szeroki zakres prac badawczych omawianych na przestrzeni ostatnich dekad, a także przedstawił nowe perspektywy współpracy naukowo-badawczej oraz biznesowej zarówno w kraju, jak i za granicą.

Tematyczne sesje zorganizowane podczas Konferencji można podsumować w następujący sposób:

W XXX Międzynarodowej Konferencji Naukowej brało udział 80 uczestników z kraju i zagranicy reprezentujących następujące instytucje:  

a także prywatni przedsiębiorcy:

Patronat medialny sprawowali:

Na podstawie przesłanych prac uczestników XXX Międzynarodowej Konferencji Naukowej zostanie opublikowana monografia dotycząca problemów zrównoważonego rolnictwa, w tym OZE i ochrony bioróżnorodności obszarów wiejskich.

Program Konferencji – plik do pobrania

W Auli Kryształowej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie odbyła się gala finałowa dwudziestej pierwszej edycji Ogólnokrajowego Konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”, podczas której nagrodzono zwycięzców.

W wydarzeniu wzięło udział ponad 200 zaproszonych gości z całej Polski, w tym laureaci Konkursu wraz z rodzinami, przedstawiciele współorganizatorów oraz fundatorzy nagród. Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – organizatora Konkursu – reprezentowali: Prezes Dariusz Rohde oraz Zastępcy Prezesa Sylwia Dudzik, Helena Rudzis-Gruchała.

Celem Konkursu, który przebiegał pod Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy była poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy w gospodarstwach rolnych. Od 2003 r. Konkurs Kasy cieszy się niesłabnącą popularnością – wzięło już w nim udział ponad 24 tysiące gospodarstw indywidualnych, w tym 987 w jego tegorocznej edycji. Współorganizatorami tegorocznego Konkursu byli: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Państwowa Inspekcja Pracy, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Partnerem strategicznym przedsięwzięcia były AGRO Ubezpieczenia - Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych.

Tytuł najbezpieczniejszego gospodarstwa w kraju w 2024 r. otrzymało gospodarstwo Państwa Eweliny i Piotra Gręźlikowskich z Dobrzejewic w gminie Oborowo w województwie kujawsko-pomorskim.

Kapituła konkursu przyznała również wyróżnienie specjalne Dyrektora Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego - Państwowego Instytutu Badawczego - prof. dr. hab. inż. Wiesława Dembka za stosowanie rozwiązań ułatwiających bezpieczne prowadzenie wielokierunkowej produkcji rolniczej wykonanych we własnym zakresie Państwu Agnieszce i Robertowi Filochowskim z Milewa Wielkiego w gminie Troszyn, w województwie mazowieckim. Statuetkę i nagrodę rzeczową, ufundowaną przez Instytut, wręczyła Laureatom Pani dr inż. Izabela Lubbe - Kierownik Działu Obsługi Nauki ITP-PIB.

Fundatorami nagród dla laureatów etapu centralnego XXI edycji konkursu byli: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Państwowa Inspekcja Pracy, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, AGRO Ubezpieczenia - Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych, Krajowa Grupa Spożywcza S.A., SWIMER Sp. z o.o., Bayer Crop Science Sp. z o.o., Instytut Technologiczno-Przyrodniczy - Państwowy Instytut Badawczy, Świętokrzyska Grupa Przemysłowa „Industria” S.A., Krajowa Rada Izb Rolniczych, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”, Stowarzyszenie Innowatorów Wsi, Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego, Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin, Zarząd Główny Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, Związek Zawodowy Centrum Narodowe Młodych Rolników, Platforma Informacyjna AgroNews.com.pl, portal Gospodarz.pl, magazyny rolnicze Agroprofil, Wieści Rolnicze oraz Tygodnik Poradnik Rolniczy. Patronat medialny nad Konkursem sprawowali: TVP Info, Agro Profil, Tygodnik Poradnik Rolniczy, magazyn „Zagroda” oraz portale: agronews.com.pl, wiescirolnicze.pl i gospodarz.pl

Pomimo deszczu, w sobotę (20 kwietnia 2024) kilkaset osób odwiedziło Falenty, żeby wziąć udział w aktywnościach, jakie w tym roku z okazji 215. rocznicy Bitwy pod Raszynem przygotowali organizatorzy (Stowarzyszenie Projekt Raszyn wraz z Instytutem Technologiczno-Przyrodniczym – Państwowym Instytutem Badawczym w Falentach oraz  Współorganizator:  Zarząd Województwa Mazowieckiego; przy wsparciu z dotacji Gminy Raszyn oraz partnerów: Gminnej Biblioteki Publicznej w Raszynie, PU Hetman Sp. z o.o. oraz Elgrom).

To jak dotąd najważniejsza data dla naszej lokalnej tożsamości!

Już w piątek 19 kwietnia na terenie parku pałacowego w Falentach przygotowane zostało historyczne obozowisko wyposażone w słomę, która historycznemu wojsku służy za legowiska w namiotach gdzie śpią,  drewno do ognisk oraz częściowo wyżywienie. Po godz.16.00 zaczęły przybywać do Falent pierwsze GRH na nocny biwak.

W dniu wydarzenia, od wczesnych godzin porannych, przygotowane zostały stanowiska w strefie aktywności rodzinnych oraz zadaszona scena. O 9.45 (15 min. przed czasem) pomimo deszczu, przyszli pierwsi rodzice po odbiór numerów startowych 3. Biegu Złotych Pszczół. Ta aktywność stała się już tradycją podczas wydarzenia, a na Bieg zapisuje się co roku przeszło setka dzieci (nazwa wzięła się stąd, że „złota pszczoła” jest symbolem Napoleona i Cesarstwa). Choć tak naprawdę nie wierzyliśmy, że tym razem bieg się odbędzie z uwagi na bardzo złe warunki pogodowe. Padał deszcz i grad a temperatura wynosiła zaledwie kilka stopni ciepła (a raczej zimna). Jednak podzielony na 3 kategorie wiekowe bieg, w każdej z nich miał sporą reprezentację. W sumie pobiegło blisko 90 dzieciaków przy aktywnym dopingu rodziców. Oznacza to, że ok. godz. 13.30 podczas uroczystego rozpoczęcia było obecnych ok. 450 osób. Spore grono uczestników regularnie przyjeżdża na nasze spotkania z sąsiednich miejscowości, takich jak Gmina Michałowice, Pruszków, Piaseczno, Lesznowola czy Nadarzyn. Pokazała to też duża frekwencja podczas tegorocznej imprezy pomimo wspomnianego już ulewnego deszczu i zimna.

Organizując od 15 lat w Falentach to wydarzenie, na które zapraszani są co roku rekonstruktorzy z epoki Księstwa Warszawskiego, dokładamy starań, żeby każdy przygotowany event różnił się od poprzednich. Piknik z żywą historią to przede wszystkim główni jego bohaterowie... czyli wojsko (GRH) z okresu Księstwa Warszawskiego. W tamtych czasach, przy dużym wpływie wzorów francuskich, wspaniale ukształtował się polski mundur, niepozbawiony cech fantazji i romantyzmu. Mogliśmy je podziwiać, jak pięknie się prezentują na żołnierzach szczegółowo odtworzone i zrekonstruowane. W tym roku zapowiedziało się ok. 80 wojaków, ale z powodu załamania pogody nie wszyscy dojechali. Jednak i tak historyczne obozowisko, mundury, sprzęt i wyposażenie to zawsze najciekawszy element tego wydarzenia. Projekt Raszyn zapraszał także do Sali edukacji historycznej w Pawilonie Naukowym Instytutu na terenie zespołu pałacowo-parkowego, gdzie posiada ekspozycję zrekonstruowanych mundurów historycznych, broni i akcesoriów oraz obrazów.

Zapewniliśmy także możliwość zwiedzania historycznego obozowiska z epoki, pokazując wyposażenie i sprzęt towarzyszący wojsku podczas biwakowania.

Dodatkowa trudność tutejszych działań upamiętniających historię Bitwy pod Raszynem polega na tym, że nie ma możliwości zorganizowania widowiska odtwarzającego epizody bitwy sprzed 200 lat, ponieważ musiałyby towarzyszyć temu wystrzały z broni czarnoprochowej i pirotechnika. Tymczasem historyczne miejsce starcia wojsk to dziś rezerwat ptactwa wodnego, a w czasie gdy się rozegrało przypada jego okres lęgowy. Dlatego zawsze organizatorzy starają się przygotować coś
w zamian, co podniesie atrakcyjność spotkania.  

W tym roku niewątpliwe atrakcje to pokaz multimedialny, podczas którego przedstawiona została historia pałacu i dóbr Falenckich, z użyciem laserów i efektów specjalnych. A Sala Kryształowa, gdzie odbyło się widowisko, pękała w szwach. Użyto także wielkoformatowych obrazów oraz „żywego wojska”, czyli aktorów -statystów.

Nawiązując do miejsca, czyli rezerwatu, odbywały się też warsztaty tematyczne malowania ptaków przygotowanych przez rzeźbiarza ludowego Piotra Mentla ze Stryszawy. Dla najmłodszych także warsztaty animowanych, papierowych dzięciołów.  

W trakcie wydarzenia można było uczestniczyć w grze geolokalizacyjnej (korzystając ze specjalnej aplikacji z wykorzystaniem telefonów komórkowych), ale też przygotowane Karty aktywności zachęcały do odwiedzenia stanowisk rzemieślniczych – po zapełnieniu Kart uczestnicy otrzymywali drobne upominki. W celu wypełnienia karty należało  udać się do strefy rzemiosła dawnego i na każdym ze stanowisk wykonać wskazane przez prowadzących (odtwarzających historyczne, dziś częściowo nie znane już zawody) aktywności. Były to:

W kantynie wojskowej oferowano napitki (herbaty i nalewki ziołowe oraz kawę ważoną w tygielku), jak też potrawy i słodkości z epoki. Na specjalnie przygotowanym podeście trwała nauka tańców dawnych, narodowych oraz tych z epoki Księstwa Warszawskiego. Można było także wybrać się na wycieczkę po okolicy zabytkowym wozem konnym. Strażacy częstowali gorącą grochówką, ale też można było upiec kiełbaski w ognisku podczas zwiedzania wojskowego obozowiska.

Kolejne animacje to „Podwórko Wynalazców” Muzeum MuBaBaO . Tutaj podczas warsztatów należało wykonać makiety historycznych powozów i opowiedzieć o nich używając wyobraźni.

Teatr Miejsca przygotował interaktywne animacje na podstawie Baśni Andersena, wspólnie z uczestnikami przedstawiając przygody ich bohaterów.

Partner - Gminna Biblioteka Publiczna - był fundatorem kolejnych warsztatów: „Mama tatulek, papier i sznurek”, gdzie w duchu ekologicznym można było przygotować formy teatralne (ptaki, postacie) a na koniec pomaszerować z nimi w radosnej paradzie.  

Niewątpliwą atrakcją były pokazy kawalerii w brawurowym wykonaniu 2 Pułku Ułanów. Pokazy władania białą bronią, ekwipunku kawalerzysty i mundurów Ułanów, „ubierania konia” i innych sztuk jazdy był dopełnieniem żywej historii sprzed 215 lat.  

W tym dniu odbyło się kolejne już sprzątanie rezerwatu Stawy Raszyńskie w Falentach, współorganizowane przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy PIB, Stowarzyszenie Projekt Raszyn z jego prezes Dorotą Betko oraz społeczników pod auspicjami Karoliny Kwietniewskiej.

Tegoroczna akcja składała się  z trzech części:  sprzątania rezerwatu, sadzenia drzewek oraz spotkania w Instytucie. Na spotkanie przybyło ponad 60 osób, z czego połowę stanowiła młodzież i dzieci, co można uznać za sukces zważywszy krótki już dzień, zimno i padający śnieg.   

Warto zauważyć, że śmieci w rezerwacie było zdecydowanie mniej niż zeszłych latach, na co wpływ mają niewątpliwie coroczne akcje sprzątania, indywidualne działania mieszkańców, a zapewne także związany z tym wzrost świadomości społecznej.  

Pomimo poprawy stanu czystości rezerwatu, uzbierano dwa kontenery odpadów, w tym pokaźną ilość elektrośmieci. Przedsiębiorstwo Usługowe Hetman ufundowało nagrody w konkursach oraz zapewniło kontenery.

W akcji sadzenia drzew wyróżniło się szczególnie dwóch uczniów: Franciszek Laskowski i Marcin Sokołowski.   

Po  rozgrzewającym poczęstunku przygotowanym w Instytucie, w sali konferencyjnej Pawilonu Naukowego odbyło się spotkanie, na którym profesor Wiesław Dembek wygłosił pogadankę dla dzieci i młodzieży o falenckim rezerwacie. W wystąpieniu zawarte były podstawowe dane o rezerwacie, jego statusie ochronnym, ludziach się nim opiekujących, motywach niektórych zakazów, rybach, ptakach, roślinach i głównych problemach tego obiektu. Bardzo zajmującej prelekcji towarzyszył pokaz ponad 130 artystycznych zdjęć udostępnionych przez różnych autorów, prezentujących piękno rezerwatu i jego mieszkańców. To kontemplacyjne w założeniu spotkanie zakończył pokaz filmu o ptakach krajobrazu rolniczego.

Atrakcją specjalną  spotkania, był przygotowany przez dr. Tomasza Horaczka survivalowy poczęstunek z suszonych larw owadów oraz czekolady faszerowanej larwami mącznika, który spotkał się z entuzjazmem dzieci i ostrożnym aplauzem ich rodziców.   

Dyrekcja Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego PIB składa serdeczne podziękowania wszystkim Uczestnikom akcji sprzątania rezerwatu Stawy Raszyńskie.

Drzwi Instytutu są niezmiennie otwarte dla jego przyjaciół.

W dniach 26, 27 i 28 września 2023 r. w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym Państwowym Instytucie Badawczym w Falentach odbyła się XXIX Międzynarodowa Konferencja Naukowa pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Roberta Telusa, pt. „Problemów zrównoważonego rolnictwa, ochrona obszarów wiejskich, zasobów wodnych i środowiska”. (więcej...)

XXXII Krajowa Wystawa Rolnicza jest jedną z najbardziej prestiżowych, a zarazem największych, cyklicznych imprez branży rolniczej, która gromadzi kilkuset wystawców i dziesiątki tysięcy zwiedzających. Otwarcie Wystawy miało miejsce 2 września br. na stoisku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Stoisko Instytutu odwiedzili m.in.: Jan Krzysztof Ardanowski– Przewodniczący Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Kancelarii Prezydenta RP, Robert Telus – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Szymon Giżyński- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nauka ukraińska włącza się intensywnie w działania wspierające obronę kraju, jednakże poszukuje również międzynarodowych projektów stricte naukowych. Pan Prezes apelował o jak najszersze propagowanie i rozwijanie współpracy z Instytutami Akademii Nauk we wszystkich dziedzinach nauki.

           

W dniu 21 kwietnia 2023 r. Kierownik Zakładów Naukowych  Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego PIB (RP) prof. Henryk Sobczuk przebywał z wizytą roboczą na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym Narodowego Uniwersytetu Biozasobów i Zarządzania Przyrodą Ukrainy  w Kijowie. Dziekan Wydziału Mechaniczno-Technologicznego Wiaczesław Bratishko był moderatorem planowanego wydarzenia, które odbyło się w ramach umowy o współpracy dwustronnej pomiędzy Narodowym Uniwersytetem Biozasobów i Zarządzania Przyrodą Ukrainy a Instytutem Technologiczno- Przyrodniczym PIB w Falentach.

W trakcie dyskusji uzgodniono tematy obiecujących dwustronnych projektów naukowych, uzgodniono strukturę programów dydaktyczno-naukowych przygotowania doktorów filozofii w specjalności „Agroinżynieria” (Ukraina) i „Inżynieria środowiska” (Polska) , oraz określono programy kształcenia naukowego kadry naukowo-pedagogicznej wydziału mechaniczno-technologicznego NUBiP Ukrainy oraz pracowników naukowychITP. PIB. Potwierdzono realizację planu działań na I kwartał 2023 r.